
W dzisiejszym globalnym świecie, w którym firmy coraz częściej prowadzą interesy z partnerami zagranicznymi, ryzyko walutowe stało się nieodłącznym elementem prowadzenia biznesu. Czy wiesz, że nawet niewielkie wahania kursów walut mogą mieć ogromny wpływ na na Twój P&L? W tym artykule postaram się wyjaśnić, czym jest ryzyko walutowe i dlaczego jest tak ważne dla Twojej firmy.
Czym jest ryzyko walutowe?
Ryzyko walutowe to możliwość poniesienia strat finansowych w wyniku niekorzystnych zmian kursów walut. Dotyczy firm, które dokonują transakcji w walutach obcych, zarówno eksporterów, jak i importerów. Wahania kursów walut są nieuniknione i zależą od wielu czynników, m. in. takich jak sytuacja gospodarcza, polityczna, czy spekulacje rynkowe.
Z czego wynikają kursy walutowe?
Kursy walutowe są dynamiczne i podlegają ciągłym zmianom. Mają na nie wpływ zarówno czynniki ekonomiczne, jak i polityczne. Do najważniejszych z nich należą:
- Popyt i podaż: Jeśli na daną walutę jest duży popyt, jej kurs rośnie i odwrotnie, gdy podaż waluty jest duża, jej kurs spada.
- Stopy procentowe: Wysokie stopy procentowe w danym kraju przyciągają inwestorów, co zwiększa popyt na walutę tego kraju i podnosi jej kurs.
- Inflacja: Wysoka inflacja w danym kraju może prowadzić do spadku wartości jego waluty.
- Sytuacja gospodarcza: Silna gospodarka danego kraju zazwyczaj przyciąga inwestorów, co przekłada się na wzrost kursu jego waluty.
- Sytuacja polityczna: Niepewność polityczna w danym kraju może prowadzić do spadku wartości jego waluty.
- Spekulacja: Spekulanci walutowi mogą wpływać na kursy walut, kupując lub sprzedając duże ilości danej waluty.
Zrozumienie tych czynników jest kluczowe dla osób i firm, które prowadzą transakcje w różnych walutach. Pozwala to na lepsze zarządzanie ryzykiem walutowym i podejmowanie bardziej świadomych decyzji finansowych.
Czy to dotyczy mojej firmy?
Wyobraź sobie, że Twoja firma eksportuje produkty do Stanów Zjednoczonych i rozlicza transakcje w USD dolarach amerykańskich. Jeśli kurs USD osłabia się w stosunku do PLN, Twoje przychody, przeliczone na złotówki, będą niższe. Z drugiej strony, jeśli importujesz surowce z Europy i płacisz w EUR, a kurs euro wzrośnie, Twoje koszty również wzrosną.
Przykład z życia wzięty:
Załóżmy, że posiadasz firmę eksportującą produkty do Niemiec i sprzedajesz je w EUR. Kiedy ustalałeś warunki realizacji zamówienia z odroczoną płatnością, kurs średni NBP z dnia 12-06-2024 wynosił 4,3354 EURPLN. Na tej postawie wyliczyłeś swoją marżę i zysk. W momencie płatności (10-02-2025 - 7 miesięcy później) PLN umocnił się i kurs spadł do 4,1773. Oznacza to, że za każde zarobione euro dostajesz 15,8 grosza mniej. Przy kontrakcie wartym 500 000 EUR, tracisz prawie 80 000 PLN!
Realne zabezpieczenie sytuacji:
Załóżmy, że w dniu realizacji ww. zamówienia, np. 13-06-2024, zabezpieczyłbyś kontrakt FX FORWARD ustalając z bankiem kurs transakcyjny na poziomie 4,4050 EURPLN. Rozliczając płatność od klienta w dniu 10-02-2025, bieżący kurs wynosi 4,1773 EURPLN. Dzięki zabezpieczeniu transakcji kilka miesięcy wcześniej, ochraniasz swoją marżę, a nawet zarabiasz za kontrakcie więcej! Twój zysk przy uwzględnieniu różnicy kursowej wynosi 114 000 PLN.
Czy nadal uważasz, że lepiej nie zabezpieczać i zostawiać otwartą pozycję?
Graficzne przedstawienie powyższego przykładu:

Dlaczego ryzyko walutowe jest ważne?
- Wpływ na zyski: Niekorzystne zmiany kursów walut mogą zmniejszyć marżę, a tym samym zysk, a nawet przynieść straty.
- Problemy z płynnością finansową: Zmienność kursów walut utrudnia planowanie przepływów pieniężnych i może prowadzić do problemów z regulowaniem zobowiązań.
- Utrata konkurencyjności: Firma, która nie zabezpiecza się przed ryzykiem walutowym, może stracić przewagę konkurencyjną na rynku.
Rodzaje ryzyka walutowego:
- Ryzyko transakcyjne: Związane z krótkoterminowymi wahaniami kursów walut, które wpływają na wartość konkretnych transakcji.
- Ryzyko przeliczeniowe: Dotyczy długoterminowych zmian kursów walut, które wpływają na wartość aktywów i zobowiązań firmy, wyrażonych w walutach obcych.
- Ryzyko ekonomiczne: Związane z wpływem zmian kursów walut na konkurencyjność firmy na rynku międzynarodowym.
Jak zarządzać ryzykiem walutowym?
Istnieje wiele strategii i narzędzi, które pomagają w zarządzaniu ryzykiem walutowym. Najpopularniejsze z nich to:
- Kontrakty forward: Pozwalają na ustalenie kursu wymiany waluty na przyszły termin.
- Opcje walutowe bez kosztowe: Dają prawo, ale nie obowiązek wymiany waluty po ustalonym kursie gorszym niż zwykłe opcje.
- Opcje walutowe: Dają prawo, ale nie obowiązek wymiany waluty po ustalonym kursie. To najdroższa możliwa strategia.
- Swapy walutowe: Polegają na wymianie przepływów pieniężnych w różnych walutach.
Najlepsze strategie i narzędzia dobierane są do bieżącej sytuacji biznesowej, rynkowej i najczęściej najkorzystniejszy jest ich mix. Nie ma jednego złotego rozwiązania. Musisz sobie odpowiedzieć na pytanie, czy wolisz mieć ochronioną i zapewnioną marżę, czy wolisz brać na siebie ryzyko, gdy kurs urośnie/spadnie?
Podsumowanie:
Ryzyko walutowe to realne zagrożenie dla firm prowadzących handel międzynarodowy. Ignorowanie tego ryzyka może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. Jednak skuteczne zarządzanie ryzykiem walutowym to nie tylko ochrona przed stratami, ale również szansa na zwiększenie konkurencyjności i poprawę wyników finansowych firmy. Dzięki odpowiednim strategiom, firmy mogą minimalizować negatywny wpływ wahań kursów walut na swoje transakcje, a także wykorzystywać korzystne zmiany kursów do generowania dodatkowych zysków. Warto pamiętać, że zarządzanie ryzykiem walutowym to proces ciągły, który wymaga regularnej analizy i dostosowywania strategii do zmieniającej się sytuacji na rynku. Kluczowe jest tu zrozumienie specyfiki rynku walutowego, znajomość dostępnych instrumentów finansowych oraz umiejętność ich właściwego wykorzystania. Dlatego tak ważne jest, aby zrozumieć, czym jest ryzyko walutowe i wdrożyć odpowiednie strategie zarządzania nim, a także stale poszerzać swoją wiedzę w tym zakresie.
Kontakt
Czy zarządzasz ryzykiem walutowym w swojej firmie? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzach poniżej. Chętnie pomogę w opracowaniu strategii zarządzania ryzykiem walutowym, skontaktuj się ze mną.